Het Zeeuwse Voedselbos bestaat uit een geleidelijke overgang van een bloemrijke kruidlaag die dient als snackbar voor de rosse metselbij, naar een gevarieerde struiklaag waar de kneu kan schuilen tot aan een inheemse boomlaag waar de buizerd kan nestelen.
Welkom op de pagina van het Kennisnetwerk Voedselbossen in Zeeland
Er is veel belangstelling voor voedselbossen maar er zijn ook nog veel vragen zoals wat kan en mag er en hoe pak ik het aan?
De Provincie Zeeland en Stichting Landschapsbeheer Zeeland willen graag de aanleg van voedselbossen in onze provincie stimuleren.
Op deze pagina bieden we informatie voor iedereen die in Zeeland een voedselbos wil beginnen.
Wat is een voedselbos?
Het antwoord hierop verschilt per organisatie en per persoon. Er zijn veel definities en vormen. Ook op internet vind je veel verschillende termen. Vaak komen de volgende thema's terug:
Ecosysteem, hoge biodiversiteit, door mensen ontworpen, vegetatielaag, gericht op voedselproductie.
Een voedselbos is een door de mens ontworpen systeem gericht op duurzame voedselproductie. Het ontwerp is geïnspireerd op de opbouw van een natuurlijk bos. Het is ook een plek met een grote verscheidenheid aan flora en fauna. Bij voorkeur is de basis inheems en bestaat uit verschillende vegetatielagen.
Een vitaal voedselbos heeft een kruinlaag met hoge bomen, een tussenlaag met lagere bomen, een struiklaag, een kruidlaag, een laag met bodembedekkers en een laag met klimmende planten. Doordat een voedselbos uit verschillende lagen bestaat, ontstaat er leefgebied voor verschillende soorten. Zo kan een buizerd gaan broeden in een van de hoge bomen, vormen de bessen en bloesems van struiken een belangrijke voedselbron voor vlinders en vogels.
Welke soorten aanplanten?
Soortenlijst voedselbossen
Het liefst zien we voedselbossen met veel inheems, autochtoon en streekeigen plantmateriaal. SLZ heeft een soortenlijst opgesteld waarin onderscheid wordt gemaakt tussen inheems, uitheems of streekeigen. De onderstaande lijst verandert regelmatig, dit komt omdat onze kennis groeit.
Let wel op:
- Niet alle plantendelen zijn eetbaar
- Sommige planten lijken erg op elkaar
Woekerende of invasieve soorten
Helaas zijn er ook soorten die erg dominant kunnen worden, of zelfs bekend staan als invasief. SLZ heeft een lijst opgesteld, hierin staan soorten waar je extra moet letten of die je beter niet kunt aanplanten.
Webinar en presentaties
In 2021 hebben we verschillende bijeenkomsten gehouden over voedselbossen in Zeeland. Hieronder kunt u deze terugkijken/lezen.
- Webinar Voedselbossen
Hierin spraken we over de geschiedenis, verschillende vormen, voor- en nadelen, kaders en kansen vanuit de provincie en ervaring met permacultuur. Deze is terug te kijken via ons YouTube kanaal
Klik hier om de presentatie in pdf te bekijken.
-
Presentatie Taco Blom van 'Permacultuur Proeftuin- Samenland / Toekomstboeren'
Over voedselbosranden en de voordelen daarvan op het gebied van voedselzekerheid en opbrengsten vooral in de eerste aanloop jaren. www.permacultuur.eu
Klik hier om de presentatie van Taco Blom in pdf te bekijken
-
Presentatie Marc Buiter van Stichting Voedselbosbouw Nederland
Over het programma ‘Duurzame Doorbraak Voedselbosbouw’; de mogelijkheden, meerwaarde en belemmeringen voor de professionele voedselbosbouw in Nederland. www.voedselbosbouw.org
Klik hier om de presentatie van Marc Buiter in pdf te bekijken
Ondersteuning bij aanleg voedselbos
Wilt u een voedselbosje aanleggen op uw perceel? Wij kunnen u wellicht hierbij ondersteunen.
In opdracht van de Provincie Zeeland, hebben wij een meerjarenproject (2022 t/m 2025) waarbij we initiatiefnemers een steuntje in de rug kunnen geven. Zowel particulieren als agrariërs zijn welkom om aan te haken.
Voedselbos-abonnement
SLZ biedt de mogelijkheid om een voedselbos-abonnement af te sluiten voor het onderhoud.
Klik hier voor meer informatie.
Voedselbossen in Zeeland
- Voedselbos Hof ter Linde - Ritthem - Walcheren
- Voedselbron Graauw - Zeeuws Vlaanderen (Oost)
- Cathelinehof - Zeeuws Vlaanderen (West)
- Voedselbos de Langhe Laere - Nieuw- en Sint Joosland - Walcheren
- Beheerlyckheid - Den Osse - Schouwen-Duiveland
- Stichting Voedselbos Goes - Zuid-Beveland
- Voedselbosjes op schoolpleinen - diverse locaties in Zeeland
Handige links
- Natuurbeheerplan Zeeland: www.kaarten.zeeland.nl/map/atlasvanzeeland
- Huidige Omgevingsverordening: https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR613688/7
- Omgevingsvisie in de maak: https://voor.zeeland.nl/omgevingsvisie/downloads/
- Subsidieregelingen POP 3 LEADER: www.zeeland.nl/subsidie-aanvragen/pop3-leader-projecten
- Groen Kennisnet (publicaties over voedselbossen): https://www.groenkennisnet.nl/nl/groenkennisnet/dossier/dossier-voedselbossen.htm
- Regeling Samenwerking voor Innovatie: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/prb 2021 4695.html
- Verdienmodellen, Voedsel uit het bos: https://voedseluithetbos.nl/businesscases/
- Duurzame Doorbraak Voedselbosbouw (2019 - 2023, voor grootschalige voedselbossen op landbouwgrond). Programma van Stichting Voedselbosbouw: https://www.voedselbosbouw.org/projectontwikkeling
- Greendeal Voedselbossen: https://greendealvoedselbossen.nl/
- Oproep: zet uw Zeeuwse voedselbos op de kaart, aanmelden bij voedselboskaart@gmail.com
- Download hier de Zeeuwse Bosvisie; Hierin staan kansrijke gebieden voor ontwikkeling van meer opgaande beplantingen, inspiratie voor grondeigenaren om bos en/of houtige landschapselementen aan te leggen en het reikt strategieën aan en genereert recepten voor verschillende soorten initiatiefnemers. Vanaf pagina 49 vindt u in welke gebieden bossen en/of houtige landschapselementen ongewenst zijn.
Meer (landelijke) informatie:
- Velt Zeeuwse Eilanden
- Food Forestry Netherlands
- Stichting Voedselbosbouw Nederland
- Natuur en Milieufederaties
- Vogelbescherming Nederland
Samenwerking
