Tijdens een inventarisatie van de natuurwaarden ontdekten medewerkers van Stichting Landschapsbeheer Zeeland (SLZ) in het voorjaar van 2023 de in Zuidwest-Nederland extreem zeldzame Knautiabij (Andrena hattorfiana) op de Boulevard te Wemeldinge. De bij is dermate kwetsbaar dat hiervoor een speciaal nationaal Soortbeschermingsplan is gemaakt.
Voorkomen
Het betreft de tweede bekende populatie in Zuidwest-Nederland. Naast deze is de enige andere een zeer kleine populatie die al meer dan 20 jaar standhoudt bij Terneuzen. SLZ voert daar sinds die tijd een beheer dat rekening houdt met deze soort. De meest dichtbij zijnde populatie zit in de Biesbosch. Hoe lang de soort hier aanwezig is, is niet bekend. De kans dat enkele dieren hier naartoe zijn gevlogen is niet erg groot. Waarschijnlijk is de soort tijdens eerdere inventarisaties gemist en al langer aanwezig.
Ecologie
De knautiabij is strikt gebonden aan beemdkroon om daar haar voedsel (nectar en stuifmeel) van te halen. Als de beemdkroon (ook wel Knautia genoemd) is uitgebloeid, schakelt de soort soms ook nog net een beetje over op knoopkruid. Maar dat is slechts marginaal, ze kan zonder beemdkroon echt niet overleven. De soort behoort tot de groep van de Zandbijen (geslacht Andrena), ze maakt haar nestje in de bodem. Het vliegbereik van deze soort is tamelijk beperkt, waarschijnlijk slechts enkele honderden meters. Waarschijnlijk volbrengt ze haar hele levensloop aan deze dijk.
Boulevard Wemeldinge
De knautiabij is alleen aangetroffen aan de westzijde van de Boulevarddijk. Alleen aan die zijde groeit Beemdkroon. Waarschijnlijk nestelt de soort ook hier. De dijk is ecologisch zeer waardevol. De steilte van het talud is heel geschikt en er groeien veel doelsoorten, zoals knolboterbloem, heksenmelk ed. De dieren nestelen waarschijnlijk ook in dit talud.
Beheer
Om de soort hier te behouden is een specifiek beheer nodig. Daarbij is het beste om de meeste beemdkroon eerst te laten uitbloeien (en zaad zetten) voor het te maaien. Voorheen werd de dijk jaarlijks twee maal integraal gemaaid, in het voorjaar en najaar. Nu zal er een aangepast beheer worden uitgevoerd, waarbij de grootste groepen beemdkroonplanten zullen worden gespaard. De naajaarsmaaibeurt kan dan weer de hele dijk beslaan. Medewerkers van gemeente en SLZ zullen het maaibeheer begeleiden. Daarbij worden ook nabijgelegen dijken betrokken, bv de oostzijde van de dijk, grenzend aan de haven (in samenwerking met waterschap Scheldestromen).
Monitoring
Om de toekomstige ontwikkelingen van zowel de bijen als de vegetatie te kunnen volgen zullen deze jaarlijks worden gemonitord. Zodat er eventueel kan worden bijgestuurd als dat nodig mocht zijn.
