Verschillende landschapstypen
Door: Lucien Calle, SLZ
Vanuit de lucht gezien heeft Schouwen-Duiveland enkele duidelijk gescheiden landschapstypen. In het uiterste westen ligt een opvallend brede duinstrook, terwijl in de zuidhoek bij Westenschouwen een groot bos aanwezig is. Ook in de aangrenzende binnenduinrand is versnipperd veel groen en bos, zoals rondom Slot Moermond. Er is een scherp contrast met het helemaal open landschap van de zuidkust daarentegen. Daar ervaar je een boomloze weidsheid met horizon, ganzen en weidevogels. Het grootste deel van het landschap is echter half open, waar erven en dijken als groene eilandjes en linten in een agrarisch landschap aanwezig zijn. Een opvallend verschil met bijvoorbeeld Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Beveland is dat de meeste dijken geen rijen van bomen erop hebben. In dit half open landschap is er alleen iets noordelijk van Zierikzee een enkel groter boscomplex: de Schuddebeurs.
Bijzondere bomen
In dit artikel gaan we vooral op zoek naar de mooiste, meest opvallende, oudste en hoogste bomen in de gemeente Schouwen-Duiveland. In het Landelijk register van de Monumentale bomen van de Bomenstichting zijn er van deze gemeente drieëndertig bomen of boomgroepen opgenomen. Daarvan zijn er tien Paardenkastanjes, vijf lindes, twee Oosterse platanen en bijvoorbeeld ook twee Zwarte moerbeien. Als hoogste boom staat een zilverlinde geregistreerd. Deze staat op de Algemene begraafplaats van Zierikzee en is dertig meter hoog. Het is tegelijk ook de boom die de hoogste leeftijd wordt toegedicht: wel ruim 200 jaar. Ook de dikste boom staat op die plek. Het is een Oosterse plataan met een omtrek van 489 cm. Net als veel andere begraafplaatsen is het sowieso een prachtige groene plek om eens een poosje bij te komen van de alledaagse beslommeringen.
Schitterend plaatje
De leeftijd van dergelijke oude bomen bepalen is altijd een lastige klus. Een boom waarvan de leeftijd echter wel precies bekend is, is de monumentale paardenkastanje aan de Noordzijde van de Nederlands Hervormde kerk op het Kerkplein in Zierikzee. Deze boom is geplant in 1865, dus nu 156 jaar oud. Het is mogelijk wel de bekendste boom van deze gemeente en in samenhang met de prachtige kerk een schitterend plaatje. Eén van de zware en laaghangende takken is op een prima manier onderstut.
Historische bomen
Opvallend veel mooie bomen zijn te vinden in de dorpjes binnen de kerkringen, bijvoorbeeld Noordgouwe met een dubbele rij linden en een erg grote paardenkastanje direct naast de kerk. Denk aan de Veteranenboom, een Amerikaanse eik geplant in 1953 aan de Ring te Ouwerkerk. Maar ook de kerkringen van Nieuwerkerk, Kerkwerve, Noordwelle, Serooskerke en Burgh zijn fraai beplant. Opvallende herdenkingsbomen zijn er in Zierikzee en Burgh. In Zierikzee staat een Wilhelminalinde in de Poststraat en in Burgh een Juliana-Bernard linde in de Kerkstraat, geplant in 1937.
Burgh en Haamstede
Wie in de dorpjes Burgh en Haamstede op zoek gaat naar mooie bomen hoeft zich niet te vervelen. Er zijn heel veel opvallende en monumentale knoerten te zien. In de Kerkstraat te Burgh staan rijen hoogstamperen die een opvallende lage vormsnoei gehad hebben. We ontdekken zelfs epifytische eikvarens die daarin blijkbaar een goede groeiplek gevonden hebben. Een forse mamoetboom staat aan de Burghseweg. Een monumentale taxus aan de Weststraat en een rij oude leilinden siert slot Haamstede. De aanpalende Noordstraat wordt dan weer helemaal gedomineerd door indrukwekkende paardenkastanjes. Een ongeveer 140 jarige Zwarte moerbei is te vinden achter de gymzaal in de Lindenlaan in Renesse. Deze boom is helemaal gaan liggen. Iets dat oudere moerbeien vaker doen.
Snoeibeurt
De hoogste Paardenkastanje van Schouwen-Duiveland staat aan de Oude Haven te Zierikzee, wel in een achtertuin. De boom is beeldbepalend voor Zierikzee en is al zichtbaar vanaf de Zeelandbrug. Deze oude knoert heeft de Watersnoodramp overleefd. Soms kunnen dergelijke oudere bomen wel nut hebben van een snoeibeurt. Dat was ook bij deze boom het geval. In 2018 werd een snoei uitgevoerd en werden spanbanden aan de gesteltakken vastgemaakt. Onderstaande foto toont een beeld van die spanbanden. Dit werk wordt door boomverzorgers op grote hoogte uitgevoerd.
Dit artikel is afkomstig uit ons kwartaalblad (Nr. 1 Lente 2021).
