SLZ inventariseert, verzamelt kennis en voert onderhoud- en herstelwerkzaamheden voor streekeigen erfgoed uit rondom de thema’s:
- Herstel funerair erfgoed
- Historische grensstenen en grenspalen
- Historische grensbomen op Walcheren
Vrijwilligers spelen hierin een belangrijke rol bij behoud en beheer. Zij vormen een netwerk waarop een beroep kan worden gedaan voor het leveren van kennis of het inzetten van specifieke vaardigheden.
Waardevolle begraafplaatsen in Zeeland
Op verschillende begraafplaatsen worden waardevolle funeraire elementen hersteld met als doel historische begraafplaatsen en kerkterreinen in stand te houden. Daarbij gaat het niet alleen om de beplanting en de cultuurhistorische elementen, maar ook om de begraafplaats of het kerkterrein als geheel. SLZ kan advies geven, een rol spelen bij het maken van een herstel- en beheerplan en bij het realiseren van maatregelen door inzet van medewerkers en het begeleiden van aannemers. Daarnaast kan SLZ ook helpen bij het werven, binden, begeleiden en faciliteren van bewoners en vrijwilligers die gezamenlijk zorg willen dragen voor het beheer.
Op tientallen waardevolle begraafplaatsen wordt reeds door vrijwilligers werk verzet. Bij de ene groep ligt het accent vooral op het verzamelen en vastleggen van informatie, bij de andere vooral op het uitvoeren van beheer werk.
Er zijn reeds diverse monumentale graven en een grafkelder hersteld. Vrijwilligers werkten hier ook nauw samen met een restauratie bedrijf.
Verder hebben de vrijwilligers o.a. de monumenten schoongemaakt en hersteld indien nodig. Ook worden de stroken eromheen en de paden schoongehouden door te schoffelen, maaien en snoeien. Diverse grafmonumenten en grafheuvels met eventueel hekwerk worden gerestaureerd. Ook doen we onderzoek naar de historie.
Ook kunnen wij een toekomstvisie opstellen waarmee we hopelijk een bijdrage kunnen leveren aan de instandhouding van cultuurhistorische en ecologische waarden van een historische begraafplaats.
Historische grensstenen en grenspalen
Historische grensstenen en grenspalen vertellen veel over de geschiedenis van de streek. Er zijn er nog veel te traceren. Het bestaan van de stenen, de waarde, ouderdom of geschiedenis is vaak niet bekend. Daarnaast staan ze tegenwoordig vaak op onlogische plaatsen. Hierdoor verdwijnen de stenen nogal eens of lopen ze makkelijk beschadigingen op. SLZ wil samen met eigenaren en vrijwilligers zorgen voor inventarisatie, controle en herstel van deze historische elementen. Voor het specialistische herstelwerk kunnen bedrijven worden ingeschakeld.
Vrijwilligers doen archief onderzoek bij het Zeeuws archief naar grensbomen op buitenplaatsen, ambachts-heerlijkheden etc. Indien mogelijk planten we de grensbomen op de historische plaats(en) terug.
De werkzaamheden voor de historische grenspalen bestaan uit het opzoeken van de originele standplaats via archief en kaartonderzoek, evt. regelen van nieuwe standplaats, (her)plaatsen van de palen, beheer regelen, informatievoorziening maken en plaatsen, zorgen voor financiering voor het werk door aannemers/bedrijven. Daarnaast monitoren vrijwilligers kwetsbare historische palen.
Grensbomen Walcheren
Grensbomen vinden we in Zeeland vooral in de Zak van Zuid-Beveland. Een ‘Grensboom’ is doorgaans een monumentale alleenstaande boom, vaak een linde, om grenzen van bijvoorbeeld Ambachtsheerlijkheden en andere bijzondere plaatsen in het landschap te markeren. Dat er elders in Zeeland grensbomen hebben gestaan is minder bekend. Vrijwilligers gaan via oude kaarten en archiefstukken uitzoeken waar grensbomen hebben gestaan. De bedoeling is de oude traditie te herstellen door op een aantal geschikte locaties weer een grensboom aan te planten.
Meldpunt Erfgoed Zeeland
SLZ maakt deel uit van het samenwerkingsverband Meldpunt Erfgoed Zeeland en verwerkt jaarlijks meldingen die bij dit meldpunt worden gedaan. Vrijwilligers handelen ook meldingen af. Zij bezoeken de objecten, nemen contact op met de melder en koppelen de informatie terug. Naast medewerkers van SLZ spelen vrijwilligers ook een rol in het geven van adviezen aan eigenaren op het gebied van streekeigen erfgoed.
Vrijwilligers Streekeigen Erfgoed
Vrijwilligers leveren een belangrijke bijdrage aan het creëren van draagvlak voor landschap en erfgoed. Ze inventariseren, verzamelen kennis en voeren onderhoud en herstelwerkzaamheden uit. Verspreid door Zeeland zijn vrijwilligers actief op verschillende manieren met verschillende onderwerpen. De een is alleen maar bezig met grenspalen, terwijl de ander breed actief is met verschillende typen objecten.
SLZ ondersteunt en stimuleert alle vrijwilligers waar nodig en mogelijk. Tevens stimuleert SLZ verbreding van het vrijwilligerswerk naar nieuwe elementen. Uitgangspunt voor SLZ is daarbij steeds dat activiteiten uiteindelijk gericht zijn op herstel en onderhoud. In navolging van de vrijwilligersgroep die zich bezighoudt met beheer van de Zwartenhoekse Zeesluis en omgeving, zijn inmiddels kerngroepen ontstaan gericht op begraafplaatsen. De vrijwilligers maaien, hooien en ruimen op bij diverse bunkers en tramcoupures en bij de Zwartenhoekse zeesluis bij Westdorpe.
