Waar moet je op Walcheren naar toe als je de mooiste bomen of bossen wil zien? De vraag is moeilijk te beantwoorden want er is zoveel fraais te zien. Moet je naar de door de zeewind geschoren kronkelige mini-eiken op de duinen bij Oostkapelle? Naar de statige landgoedbossen aan de binnenduinrand of het bij Vlissingen gelegen Moesbosch? Wandel je langs de statige rij abelen die op de kanaaldijken staan tussen Middelburg en Vlissingen? Of toch naar de beroemde beukenlaan van Landgoed Berkenbosch? Zowel de dikste als de oudste boom van Zeeland staan op Walcheren. De dikste is een vleugelnoot bij het SVRZ Gasthuis te Middelburg, met een omtrek van wel 845 cm. Daarmee is het tegelijk een van de dikste bomen in Nederland. De oudste boom van Zeeland staat op het voorplein van Kasteel Westhove. Het is een linde die nog wel steeds gezond is, maar door de tand des tijds veel kleiner is geworden. Stalen buizen houden de stam bij elkaar. Over de leeftijd lopen de meningen uiteen, maar zeker is dat deze al honderden jaren oud is.
Landschappelijk beeld
De Inundatie van Walcheren in 1944 zette een groot deel van Walcheren onder water. Door het zoute water stierven bijna alle bomen. Een gevolg is dat nagenoeg alle bomen op het overstroomde deel jonger dan 74 jaar oud zijn. Daarmee verschilt deze streek van bijvoorbeeld Zuid-Beveland, waar veel oudere erfbeplanting, wegbeplanting en grensbomen aanwezig zijn. Een ander verschil met een groot deel van Zeeland is het vrijwel ontbreken van dijken. Waar elders in Zeeland talrijke dijken met daarop vaak hoog opgaande populieren het landschappelijk beeld bepalen, zijn er op het “Platte” van Walcheren alleen wegbeplantingen. Deze zien er dikwijls typisch uit, als een besloten haagstructuur waarbij meestal hoge bomen ontbreken. Meer naar de duinen toe is er vaak wel een hoger opgaande wegbeplanting aanwezig, bestaande uit Canadese populieren, abelen en eiken. Heel bijzonder zijn de zwarte populieren die hier en daar nog in het duingebied voorkomen en waarvan er ook een wegbeplanting is langs de Koningin Emmaweg bij Oranjezon.
Bebossing
De meest uitgebreide bebossing is te vinden in de duinen. In Oranjezon is nog een flinke oppervlakte aan dennen aanwezig. Tegen de binnenduinrand aan ligt een hele rij buitenplaatsen. Deze zijn meestal erg groen en hebben prachtige parkbossen. Naast de vele monumentale bomen is ook de voorjaarsflora er opvallend. Diverse stinsenplanten geven de bossen een uitbundig en vrolijk uiterlijk. Wilde hyacint, daslook , sleutelbloem en nog veel meer soorten kleuren de vegetatie blauw, wit en geel. In het open polderland zijn er wel diverse jonge particuliere bosjes te vinden. Samen met de erfbeplantingen vormen ze groene stapstenen in een agrarisch landschap.
Beleid
De gemeenten Vlissingen en Middelburg hebben een Kapverordening die is opgenomen in de APV. Ze werken beide met een lijst van monumentale bomen, bij Middelburg staan daar alleen particuliere bomen op. Bij een voorgenomen velling van bomen die deze status hebben, moet een omgevingsvergunning worden aangevraagd.De lijsten staan op de website van de gemeenten, al kostte het me wel wat moeite om deze te vinden. Vlissingen heeft daar ook een kaart van de Groene Hoofdstructuur op geplaatst. Zo is mooi te zien welke bomen op welke plaats belangrijk zijn. De gemeente Veere is ook van plan dit op te pakken. Wanneer er bomen geveld worden in het plantsoen dat de drie gemeenten beheren, worden eerst de bewoners in de omgeving geïnformeerd en advertenties over de voorgenomen kap gepubliceerd.
Inspraak
Niet altijd is er veel reactie op de plannen. Er zijn vaak zowel voor als tegenstanders van de vellingen. De gemeenten organiseren regelmatig informatie bijeenkomsten voor de buurtbewoners over voorgenomen kap- en herplantplannen. Een enkele keer zijn de inspraakreacties nogal beladen. Bijvoorbeeld bij het opstellen van een streefbeeld voor het gebied Nollebos/Westduin waren er felle discussies. Er is één organisatie op Walcheren die al vele jaren het groenbeleid nauwgezet volgt: de Stichting Tuin van Zeeland. Ze gaat periodiek in overleg met de gemeenten en het waterschap en tekent zo nodig bezwaar aan tegen een voorgenomen kap.
Door: Lucien Calle, SLZ
Dit artikel is afkomstig uit het kwartaalblad van Landschapsbeheer Zeeland (Nr. 1, Lente 2019)
