Bosstrategie, bosvisie en het belang van kleine bosjes

Door: Joan van der Velden, SLZ

Het rijk en de provincies willen de komende 10 jaar 37.000 ha extra bos aanplanten, wat uitkomt op ongeveer 10% meer bos in Nederland. Deze doelstelling is verwoord in de bosstrategie en is volgens minister Schouten van het Ministerie van LNV nodig voor het herstel van biodiversiteit en het behalen van de doelen uit het Klimaatakkoord. De aanplant van bomen en stuiken kan zowel plaatsvinden in de bestaande natuurgebieden zoals opgenomen in het Natuurnetwerk; maar ook daarbuiten waarbij de aanleg van bos te combineren is met andere opgaven zoals kringlooplandbouw, duurzaam wonen, klimaatadaptatie, waterveiligheid en energietransitie. Voor de uitvoering van de plannen voert de minister overleg met de provincies.

Bosvisie

De Provincie Zeeland werkt de uitvoering van de landelijke bosstrategie uit in de Zeeuwse bosvisie.  Hierin worden de lijnen uitgezet voor de aanleg van bos in Zeeland. In de bosvisie wordt uitgewerkt op welke locaties bosuitbreiding het meest wenselijk is en wat het beoogde karakter van het nieuwe bos moet zijn. Ook worden kansen voor koppeling met andere beleidsopgaven in de bosvisie uitgewerkt. Daarmee wil de bosvisie een raamplan zijn voor een verdere uitwerking in groenstructuurplannen van gemeenten en andere grondeigenaren.

Meerwaarde

SLZ wil graag meedenken met de aanleg en het beheer van kleine bosjes op terreinen van overheden, bedrijven en particulieren. Kleine bosjes kunnen een grote bijdrage leveren aan de landschapsbeleving, biodiversiteit en klimaatadaptatie. In het verleden werden regelmatig vraagtekens gezet bij de meerwaarde van kleine bosjes. Een recentelijk onderzoek (DOI: 10.1111/1365-2664.13537) in diverse Europese landen laat echter zien dat kleine bosjes (‘zo groot als een voetbalveld’) per oppervlakte-eenheid minder planten en dieren huisvesten dan grote bossen maar ze leveren wel substantieel meer ecosysteemdiensten per oppervlakte zoals bestuiving van gewassen door wilde insecten en het leveren van geschikter voedsel (bessen, jonge boompjes) voor diverse inheemse dieren.

Verfraaiing

Een klein bosje kan een verfraaiing van het landschap zijn voor zowel eigen bewoners als toeristen, het kan een bijdrage leveren aan het herstel van de biodiversiteit en biomassaliteit door het bieden van een leefomgeving en voedsel voor diverse soorten. Daarnaast kan het een bijdrage leveren voor klimaatadaptatie zoals door het creëren van een lokale koelte in warme periodes. Van belang bij de aanleg is dan wel dat de nieuwe kleine bosjes moeten passen in het landschap en dat het geen akker wordt van bomen. Zoals al aangegeven wil SLZ graag bij de aanleg en het beheer een bijdrage leveren.

Dit artikel is afkomstig uit ons kwartaalblad (Nr. 3 herfst 2020).