Het komt regelmatig voor dat vleermuizen de weg kwijtraken en door een openstaand raam naar binnen vliegen. Ze zijn misschien overvallen door een onweersbui, achterna gezeten door een uil of achter een nachtvlinder aangegaan. Vaak betreft het ook jonge diertjes die de weg nog niet goed kennen of het vliegen nog niet helemaal meester zijn. ‘s Avonds vind je ze dan tussen de gordijnen of ze vliegen rondjes door de kamer. Wat moet je doen?

  1. Doe de deur dicht;
  2. Doe de verlichting uit;
  3. Zet alle ramen en gordijnen open;
  4. Wacht tot de vleermuis is verdwenen.

Als de vleermuis overdag rondvliegt in huis ook deze stappen uitvoeren. Ze kunnen prima overdag de weg vinden buiten.

Wat moet ik doen met een jonge vleermuis die niet kan vliegen?

Het kan gebeuren dat een vleermuismoeder haar jong kwijtraakt. Dat kan tijdens de eerste vlieglessen of ze heeft het jong tijdens de vlucht aan haar borst verloren. Wanneer je een jonge vleermuis vindt (ze zijn heel klein en een beetje vaal van kleur) bewaar het dier dan in een kartonnen doosje met een lap er in. Daar kruipen ze vaak tussen en voelen ze zich veilig. Een beetje water is goed, maar pas op meteen bakje. Hier kunnen ze in verdrinken. Tegen de avondschemering (na zonsondergang) kun je het jong aan de boom of aan de muur van de gevel hangen, dicht bij de plek waar je het beestje hebt gevonden. De moeder gaat namelijk op zoek naar haar jong en op die manier kan ze het gemakkelijk vinden. Het jong vliegt dan mee of klampt zich vast aan de moeder.

Kan ik vleermuizen met blote handen aanraken of oppakken?

Als vleermuizen zich bedreigd voelen kunnen ze met hun scherpe tandjes bijten. Probeer dat te voorkomen door vleermuizen met handschoenen te pakken als dat nodig is. Een jonge of gewonde vleermuis kun je voorzichtig in een doosje vegen, zodat je ze niet hoeft aan te raken. Moet je ze wel oppakken, trek dan geen vuurvaste lashandschoenen of ovenwanten aan, want dan voel je de vleermuis niet. Rubber schoonmaakhandschoenen, katoenen tuinhandschoenen of een dunne lap stof zijn prima. Was altijd je handen na het aanraken van een vleermuis. 

Wat moet ik doen met een zieke/gewonde/dode vleermuis?

Wanneer het dier erg gewond is (gebroken botjes, gescheurde vleugels) dan kun je het beter laten inslapen door de dierenarts bij jou in de buurt. Probeer het gewonde dier met rust te laten en in een donker doosje te bewaren. Gezonde, zieke (verdoofde) vleermuizen zijn overdag sowieso weinig actief. Wacht tot de avondschemering om te kijken of ze wat levendiger worden. Probeer ze op een veilige plek (buiten bereik van katten) aan een boom of gevelmuur te hangen. Ze kunnen dan op eigen kracht weg vliegen. Doen ze dat niet, dan sterven ze binnen afzienbare tijd. Ze kunnen dan ook als ze dood zijn, dagen lang blijven hangen.

Als vleermuizen alleen een scheur in hun vleugels hebben, dan groeit dit na een tijdje dicht. In dat geval is het raadzaam om de vleermuis naar De Mikke in Middelburg te brengen, zodat hij daar verzorgd kan worden en revalideren. 

Wat betekenen zwarte keuteltjes op de vensterbank en op de ramen?

Gefeliciteerd! Je hebt waarschijnlijk een kraamkolonie vleermuizen in huis (gehad). Elk voorjaar verzamelt een groepje vrouwtjes zich in een zgn. kraamkolonie. Ze worden daar zwanger en baren een jong. Dat zogen ze een tijd, totdat het jong ook kan meevliegen. Als de jongen zelfstandig zijn valt de kolonie weer uit elkaar. De meeste vleermuizen verblijven in de spouwmuur, schoorsteen of overstek vanaf april tot en met juli. Daarna komt het wel voor dat er een paar vleermuizen achterblijven om te overwinteren. Vleermuizen kunnen in het seizoen ook verhuizen of opsplitsen over meerdere verblijfplaatsen. De volgende punten zijn goed om te weten: 

  1. Vleermuizen zijn nuttige dieren en zijn beschermd
  2. Je mag ze daarom niet verstoren, dood maken of wegjagen
  3. Vleermuizen eten veel insecten (o.a. muggen)
  4. Vleermuizen kiezen vaak een geschikte plek om hun jongen groot te brengen; ze zitten daarom niet bij jou omdat je zo slordig bent of een oud vervallen huis hebt
  5. Vleermuizen zijn geen ongedierte dat aan hout of isolatie knaagt of heel veel jongen produceert;
  6. Ze hebben droge keutels die niet stinken 
  7. Kijk ’s avonds na zonsondergang eens boven de plek waar de keutels liggen. Kun je de vleermuizen zien uitvliegen? Kijk verder onder het volgende kopje:

Wat moet ik doen als ik vleermuizen uit mijn huis zie uitvliegen?

Meestal zijn het een paar mannetjes die in een klein groepje in de spouwmuur of schoorsteen van je huis verblijven. Maar als het er twintig zijn of honderd (als de jongen meevliegen) dan heb je een kraamkolonie.  Je hoeft hier niet van te schrikken. Vleermuizen zijn namelijk geen ongedierte zoals ratten en muizen. Ze komen niet af op etensresten, afval of vervallen gebouwen. Ook pas opgeleverde nieuwbouwhuizen zien ze al gauw als geschikte verblijfplaats.

Probeer je huis in dit geval te zien als een tijdelijk natuurreservaat. Van april tot en met juli is de kraamkolonie aanwezig, maar het komt regelmatig voor dat een kolonie verhuist of opsplitst. Als je vleermuizen leuk of interessant vindt is er op het internet veel over te vinden: www.vleermuis.net. Je kunt meedoen om de kolonie te tellen en de aantallen doorgeven op deze website onder vleermuizen gezien. Of sta eens op tegen de ochtendschemering; de vleermuizen uit je kolonie verzamelen zich dan in een zwerm rondvliegende beestjes voor het invlieggat. Een spectaculair gezicht!

Wat moet ik doen als vleermuizen overlast veroorzaken?

Een enkele keer ervaren mensen overlast van vleermuizen. Bijvoorbeeld door de kleine zwarte keutels of geluidsoverlast. Er is helaas weinig wat je daaraan kan doen. Maar vaak is het al een geruststelling als je weet wat er zich boven je hoofd afspeelt. Wanneer je er toch wat aan wil doen mag dit alleen buiten het kraamseizoen. In de praktijk blijkt het ook erg lastig. Maar bedenk goed voordat je hieraan begint dat vleermuizen ook voordelen hebben (insectenbestrijding). Door vleermuizen een andere (makkelijkere) plaats aan te bieden verhuizen ze soms.

Maar sommige mensen willen toch echt van de vleermuizen af en stoppen hun huis het liefst zo vlug mogelijk dicht. Dit is echter verboden en erg onhandig als er nog vleermuizen in huis zitten. Wanneer je dat toch doet veroorzaak je een hoop paniek onder de vleermuizen die op zoek zijn naar een andere uitgang of ingang. Daarnaast gaan de achtergebleven vleermuizen dood. 

Bedenk ook dat de kieren in je huis (onder overstek, dakpannen, open voegen in de muur) dienen als ventilatie voor het dakbeschot en isolatiemateriaal. Hermetisch afgesloten dakbeschot blijft vochtig en maakt het aantrekkelijk voor houtworm en andere ongedierte om de woning aan te tasten. Een spouwmuur die niet kan luchten, wordt vochtiger en kan schimmel in huis veroorzaken.

Meer weten over vleermuizen? Kijk eens op www.vleermuis.net.